Ως Coach, συχνά δέχομαι την ερώτηση, «ποιά είναι η διαφορά μεταξύ executive και life coaching;». Μπορώ να διευρύνω την ερώτηση ώστε να συμπεριλαμβάνει και τους όρους leadership coaching, business coaching, relationship coaching, sales coaching, evidence based coaching, spiritual coaching, psychology coaching, και όλα τα «άλλα είδη coaching» που μπορείτε να βρείτε εκεί έξω! Οι ομοιότητες και οι διαφορές μπορεί να μας εκπλήξουν.

Είναι αρκετά λογικό να υποθέσουμε ότι το executive και το life coaching είναι συγκεκριμένες, καλά οριοθετημένες και ξεχωριστές μορφές coaching. Είναι ακόμα πιο λογικό να σκεφτούμε ότι το relationship και το spiritual coaching είναι δύο εντελώς διαφορετικές ενότητες… Σε ένα βαθμό θα έχουμε δίκιο, αλλά όχι με τον τρόπο που αρχικά νομίζουμε.

Από μία πλευρά, κάθε λέξη που προηγείται του όρου «coaching», περιγράφει την ενασχόληση μας με έναν τομέα ή μια περιοχή της ζωής. Θεωρητικά ένα άτομο που επιλέγει executive coaching, το κάνει επειδή θέλει να επιλύσει κάποιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σαν στέλεχος μιας επιχείρησης.

Κάτι τέτοιο ακούγεται αρκετά λογικό, αλλά πολλές φορές δεν είναι ακριβώς έτσι.

Η πιο συνηθισμένη απάντηση στην ερώτηση «υπάρχει διαφορά μεταξύ των διαφόρων τύπων coaching;», είναι: «ΟΧΙ»… «συνήθως όχι!».

Οι coach χρησιμοποιούν έναν όρο μπροστά από την λέξη «coaching» για να διευκολύνουν ή και να δελεάσουν τον τύπο πελατών που επιθυμούν να προσελκύσουν. Θέλουν να ξεχωρίσουν το δικό τους coaching από το coaching άλλων ανθρώπων και να πουν στον πελάτη «αν θες να λύσεις μια κατάσταση στις σχέσεις σου έλα σε μένα που κάνω relationship coaching» ή «αν θες να βελτιώσεις την επιχείρησή σου έλα σε μένα που κάνω business coaching», κ.λπ..

Το ίδιο κάνουν και οι διάφορες σχολές coaching, οι οποίες πωλούν σα να είναι εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους διπλώματα coaching, όπως το leadership & executive coaching certificate και professional life coaching diploma… Κάνοντάς τα να ακούγονται φανταχτερά, σωστά;

Η μόνη πραγματική διαφορά προέρχεται από τις σχολές και τους coach που κινούνται πέρα από τα όρια του παραδοσιακού coaching. Δεν υπάρχει θέμα σύγκρισης ανάμεσα σε όσους κινούνται εντός των ορίων του «παραδοσιακού coaching» και όσων βρίσκονται απ’ έξω, επειδή στην ουσία κάνουν εντελώς διαφορετική εργασία.

Ωστόσο… για όποιον δεν γνωρίζει τι συμβαίνει στον χώρο του coaching (και ένας πελάτης δεν έχει την υποχρέωση να γνωρίζει) μπορεί να μπερδευτεί βλέποντας τις δεκάδες μορφές coaching και τους διάφορους coach.

Τι είναι όμως το «παραδοσιακό coaching»;

 

ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ COACHING

Πρόκειται για τη δομή και τα όρια που ορίζονται, διδάσκονται και προωθούνται από συγκεκριμένες οργανώσεις όπως η ICF (International Coach Federation / Διεθνής Ομοσπονδία των Coach) ή η EMCC (European Mentoring & Coaching Council / Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για το Mentoring και το Coaching).

Αυτές οι οργανώσεις είναι ιδιωτικού ενδιαφέροντος (παρά τα ονόματά τους) και έχουν ως σκοπό να ορίσουν το coaching και να του προσδώσουν μια ομοιογένεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτοί αντιπροσωπεύουν το «παραδοσιακό coaching».

Στην άλλη πλευρά, υπάρχει ένα ολόκληρο πεδίο άλλων, διαφορετικών σχολών, οι οποίοι δίνουν τους δικούς τους ορισμούς για το coaching και ακολουθάνε διαφορετικά στάνταρτ και όρια. Τέτοιες σχολές είναι των Robbins & Madanes, MindValley, κ.λπ..

Το παραδοσιακό coaching διαθέτει στην πραγματικότητα μόνο έναν σκελετό εκπαίδευσης, πάνω στον οποίο κάποιος «ανέρχεται» και αποκτάει καλύτερες διακρίσεις. Είναι εύκολο να καταλάβουμε τι να περιμένουμε από έναν «παραδοσιακό coach», διαβάζοντας κάποιες από τις βασικές αρχές του coaching, όπως ορίζονται από την ICF:

• Ο Coach δεν μιλάει, αλλά ακούει.
• Ο Coach δεν δίνει πληροφορίες, αλλά κάνει ερωτήσεις.
• Ο Coach δεν προσφέρει ιδέες, αλλά βοηθάει τον πελάτη του να δημιουργήσει ιδέες.
• Ο Coach δεν μοιράζεται ιστορίες, αλλά ασχολείται με την εμπειρία του πελάτη.
• Ο Coach δεν παρουσιάζει λύσεις, αλλά βοηθάει τον πελάτη του να βρει εκείνος τις λύσεις.
• Ο Coach δεν κάνει προτάσεις, αλλά ενθαρρύνει τον πελάτη του να κάνει τις δικές του επιλογές.

Αν ένας coach ακολουθεί αυτά τα όρια, τότε δεν επιτρέπεται να διδάξει τίποτα στον πελάτη του, παρά μόνο να θέτει ερωτήσεις. Για αυτό το λόγο, ένας «παραδοσιακός executive coach» δεν έχει τεχνικά καμία διαφορά με έναν «παραδοσιακό life coach», αφού και οι δύο έχουν κάνει ακριβώς την ίδια εκπαίδευση και ακολουθούν ακριβώς τους ίδιους κανόνες.

Αυτές οι αρχές διαφέρουν από σχολή σε σχολή, πολλές από τις οποίες θεωρούν αδιανόητο να μην «εκπαιδεύει» ο coach τον πελάτη του ή να μην ασχολείται με το παρελθόν του, κ.λπ..

Για έναν παραδοσιακό coach το μόνο που κάνει διαφορά είναι η εμπειρία του με παρόμοιους πελάτες, αλλά όχι η εκπαίδευσή του. Αν είναι coach για σχέσεις μπορεί να μελετήσει και να παρακολουθήσει σχετικά σεμινάρια και μαθήματα, αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τίποτα από όσα θα μάθει για να μιλήσει στον πελάτη του.

 

ΠΩΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙ ΚΑΘΕΝΑΣ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ

Αφού ξεκαθαρίσαμε ποιες είναι -και ποιες δεν είναι- πραγματικά οι διαφορές ανάμεσα στους διάφορους τύπους coaching και στις διαφορετικές «σχολές», ας δούμε πώς οι διαφορετικοί επαγγελματίες επικοινωνούν την ιδιότητά τους .

Ένας life coach απευθύνεται συνήθως σε πελάτες που αναζητούν λύσεις σε κάτι «προσωπικό». Δώστε προσοχή στο γεγονός ότι είναι ο πελάτης εκείνος που αποφασίζει ποιο «είδος coach» πρέπει να συμβουλευτεί…

Μπορεί το θέμα να είναι στις σχέσεις του με άλλους ανθρώπους ή στην καριέρα του, αλλά εκείνος το ορίζει ως «προσωπικό» και για αυτό πάει σε έναν life coach.

Συνήθως διαβάζει ή σκέφτεται ή ακούει κάτι από τα παρακάτω ώστε να θεωρήσει ότι αυτός ο life coach είναι ο κατάλληλος επαγγελματίας για την περίπτωσή του:

• Να κάνω σημαντικές προσωπικές αλλαγές.
• Να βελτιώσω της σχέσεις μου.
• Να βρω νόημα στην ζωή.
• Να πάρω μια σημαντική απόφαση.
• Να αναπτυχθώ πνευματικά.
• Να βελτιώσω την οικονομική μου κατάσταση.
• Να έχω μεγαλύτερο αντίκτυπο πάνω στον κόσμο.
• Να μειώσω το άγχος.
• Να προσαρμοστώ σε αλλαγές στο οικογενειακό ή επαγγελματικό χώρο.

Έχουν σχέση αυτά με ένα στέλεχος; Δεν έλκουν καλύτερα ένα συγκεκριμένο είδος πελάτη;

Ας σκεφτούμε όμως τι θα έψαχνε ένα στέλεχος και πώς θα επικοινωνούσε ένας leadership & executive coach!

Αρχικά το άτομο πρέπει να βιώνει τις μεγαλύτερες δυσκολίες του μέσα στον χώρο εργασίας ή να πιστεύει ότι πηγάζουν από εκεί. Το να είναι κάποιος στέλεχος σε μια μεγάλη επιχείρηση έχει αρκετό άγχος και απαιτεί να αποκτήσει πολλές ικανότητες.

Όλα αυτά οδηγούν σε μια αίσθηση ισχύς, η οποία ενώ είναι ευχάριστη και γλυκιά, την ίδια στιγμή γίνεται και αγκάθι για τη ζωή του επειδή δεν είναι εύκολο να την διαχειριστεί κανείς με ισορροπία για πολύ καιρό.

Επίσης, όσο σκαρφαλώνει στην ιεραρχία, τόσο πιο σημαντικές γίνονται οι αποφάσεις του. Ένα λάθος μπορεί να κοστίσει τη δουλειά αρκετών ανθρώπων ή να προκαλέσει ζημιά πολλών δεκάδων ή χιλιάδων ή εκατομμυρίων ευρώ. Όλα αυτά οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα άγχους.

Τι θα τραβήξει λοιπόν στο coaching ένα τέτοιο άτομο:

• Αύξηση της αυτοεκτίμησής του.
• Μεγαλύτερη δεξιότητα στις διαπροσωπικές σχέσεις, ικανότητα να ακούει καλύτερα και αύξηση της ενσυναίσθησης.
• Αύξηση της ικανότητας να επηρεάζει τους άλλους.
• Ικανότητα να διαχειρίζεται καλύτερα τις αλλαγές.
• Επικοινωνιακή ικανότητα.
• Αποσαφήνιση προσωπικού και επαγγελματικού οράματος, κίνητρο και δέσμευση.
• Αποτελεσματικότερη δημιουργία και διαχείριση ομάδων.
• Πιο στρατηγική σκέψη.
• Διαχείριση της αβεβαιότητας και της ασάφειας.
• Ικανότητα να εμπνέει σεβασμό, να μπορεί να διδάξεις κάποιον και να τον καθοδηγεί αποτελεσματικά.

Κάθε πελάτης έλκεται από αυτό που θέλει να ακούσει. Αυτό είναι μάρκετινγκ. Η ουσία της συνεδρίας είναι ίδια για ίδια, είτε επιλέξει έναν life coach είτε κάποιον άλλον, εφόσον και οι δύο προέρχονται από τον χώρο του παραδοσιακού coaching.

Κάτι που έχει πολύ ενδιαφέρον είναι ότι οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να δώσουν μέχρι και τρεις φορές μεγαλύτερη αμοιβή σε κάποιον που θα τους παραδώσει μια συνεδρία executive coaching, ενώ για τον εαυτό τους (όπως το εννοούν) δυσκολεύονται πολύ να δώσουν ακόμα και ένα μικρό ποσό!

Σε ένα βαθμό δικαιολογείται βέβαια, γιατί το business & executive coaching πληρώνεται πολλές φορές από την εταιρία τους (μέχρι 90% των περιπτώσεων) ενώ το life coaching πληρώνεται από τους ίδιους.

Αν σκέφτεσαι να γίνεις επαγγελματίας coach, σκέψου πολύ καλά τι κοινό θες να προσεγγίσεις (ή «να έλξεις» αν προτιμάς). Αν σκέφτεσαι να προσλάβεις έναν coach, τότε αποφάσισε αν θέλεις έναν παραδοσιακό coach ή έναν μοντέρνο coach, και στη συνέχεια ψάξε και δοκίμασε με ποιον έχεις την απαραίτητη χημεία για να συνεργαστείς.