Πώς διαχειριζόμαστε όλες τις σκέψεις και τα συναισθήματα που γεννάει ο νους;

Ξεκινάμε να κάνουμε αυτές τις ερωτήσεις όσο μεγαλώνουμε, γιατί ο νους αυθόρμητα γεννάει τα στοιχεία που μας κάνουν να υποφέρουμε. 

Πόνος…                                          

Σύγχυση…

Ανησυχία

Απογοήτευση…

Θλίψη…

Άγχος…

…

Κάθε άτομο έχει διαφορετικό υπόβαθρο, για αυτό και συχνά προσεγγίσουμε αυτά τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο.

Στο τέλος όμως, όλα αυτά που κάνουμε είναι απλώς «κόλπα».

Ξέρεις γιατί;

Όλες οι λύσεις είναι τεχνητές. Στοχεύουν να ανακουφίσουν το άτομο τώρα, όχι να λύσουν το πραγματικό πρόβλημα από τη ρίζα του.

Το πραγματικό πρόβλημα, που γεννάει όλες αυτές τις δυσκολίες, συνοψίζεται στην φράση «άγνοια για τη φύση του νου».

Δεν ξέρουμε ποια είναι η φύση του νου.

Ως εκ τούτου δεν μπορούμε να δούμε και την πραγματική φύση του προβλήματος.

Αν δεν ξέρουμε πως λειτουργεί κάτι, δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά.

Αν το αυτοκίνητό μου δεν δουλεύει καλά, μπορώ να το πάω στον μάστορα να το φτιάξει. Το ίδιο μπορώ να κάνω με το κινητό μου ή με την κουζίνα στο σπίτι.

Σε όλα αυτά μπορώ να «δω» το πρόβλημα, όχι απαραίτητα όμως και να κάνω πολλά για να το λύσω εγώ. Πρέπει να το πάω στον «μάστορα».

Ξέρεις τι δεν μπορώ να πάω στον μάστορα όμως;

Το μυαλό και την καρδιά μου!

Δεν γίνεται να τα πάω κάπου και να ζητήσω «να μου τα φτιάξουν».

Είναι από εκείνα τα πράγματα που πρέπει να μάθω ο ίδιος πως «να τα φτιάχνω»… Δεν μπορώ να πληρώσω κάποιον άλλον να μου λύσει αυτά τα θέματα.

Το Πρώτο Ορόσημο

Ο δρόμος προς την κατανόηση είναι και ο δρόμος προς την ελευθερία.

Θα το ξαναπώ.

Ο δρόμος προς την κατανόηση είναι και ο δρόμος προς την ελευθερία.

Πνευματική ελευθερία.

Ψυχική ελευθερία.

Συναισθηματική ελευθερία.

Ο δρόμος έχει ορόσημα.

Ορόσημο είναι ένα πολύ σημαντικό και χαρακτηριστικό σημείο σταθμός σε μια πορεία.

Ενώ πολλά μονοπάτια οδηγούν σε αυτό το δρόμο (της ελευθερίας), τα περισσότερα αναπόφευκτα συναντιούνται σε κάποια σημεία στην πορεία. Αυτά τα σημεία ονομάζουμε ορόσημα.

Το πρώτο ορόσημο είναι χαρακτηριστικό. Πρόκειται για μια διανοητική διάσταση, δηλαδή έναν τρόπο θεώρησης των πραγμάτων. Ποιο είναι;

Διαχωρίζουμε το «εγώ», ως παρατηρητή, από το «αυτό», κάθε νοητικό ή συναισθηματικό φαινόμενο που λαμβάνει χώρα «μέσα μας».

 Οι άνθρωποι αντιδράνε στις σκέψεις και τα συναισθήματα με δύο βασικούς τρόπους:

1. Τα πολεμάνε
2. Τα δραματοποιούν

Τα πολεμάμε όταν προσπαθούμε να τα κρατήσουμε μακριά, να μην τα αισθανθούμε, να τα αρνηθούμε, να τα κρύψουμε, κ.λπ..

Τα δραματοποιούμε όταν μιλάμε μέσα από αυτά, όταν τα αφήνουμε να κυριαρχήσουν πάνω μας και να χρωματίσουν/καθορίσουν τα λόγια, την ένταση, τις επιλογές και την έκφρασή μας.

Κανένα από τα δύο δεν δίνει τη σωστή διάσταση. Κανένα από τα δύο δεν αποδίδει στα συναισθήματα και τον εαυτό μας τη σωστή τους θέση και αξία. Κανένα από τα δύο δεν αναγνωρίζει τη σωστή σχέση αυτών των δύο.

Για να πετύχουμε τη σωστή διάσταση, πρέπει να είμαστε διαχωρισμένοι από τα συναισθήματα.

Διαχωρισμένος, ξέχωρος…Αυτό είναι εκεί και εγώ που το κοιτάω είμαι εδώ. Υπάρχει μια απόσταση μεταξύ μας. Μια πνευματική, διανοητική, ψυχολογική απόσταση.

Μια άλλη λέξη που χρησιμοποιούμε είναι η αποταύτιση. Απο-ταυτίζομαι από την ποιότητα (ή συχνότητα αν προτιμάς) ενός συναισθήματος ή μιας σκέψης.

Δεν είναι το ίδιο πράγμα με την άρνηση και την αποφυγή. Αυτά πηγάζουν και προάγουν τον φόβο για τα συναισθήματα. Στο διαχωρισμό δεν υπάρχει φόβος. Υπάρχει αναγνώριση της αληθινής φύσης του θέματος, για αυτό και λειτουργεί πάντοτε θεραπευτικά.

Προϋποθέσεις

«Από αλλού το ψάχναμε και από αλλού μας ήρθε!»…

«Θαύμα!!»…

Εγώ ανατρίχιασα… από χαρά.

Αυτά ήταν τα λόγια του μαθητή. Δοκίμασε για μερικές ώρες μόνο, να εφαρμόσει αυτή την αρχή. Γιατί εκείνος μπόρεσε όμως; Ας το εξετάσουμε.

Για να μπορεί κανείς να το κάνει αυτό, έπρεπε πρώτα να έχει κατανοήσει και κατακτήσει κάποια πράγματα, χωρίς τα οποία δεν θα μπορούσε να πετύχει τον διαχωρισμό:

1. Η λέξη διαλογισμός και/η ενσυνειδητότητα δεν πρέπει να συγχέεται, να συνδέεται ή να γεννάει ιδέες σχετικά με την ανατολή, θρησκείες, μοναχούς, καθιστούς ασκούμενους ανθρώπους, κ.λπ.. Δεν είναι ταυτόσημα πράγματα! Η αναγκαστική σύνδεση δύο στοιχείων διαφορετικής φύσης και τύπου, αποτελεί σύγχυση και λανθάνουσα λογική επεξεργασία. Είναι σα να συνδέουμε τις «ρόδες» με τα «αμάξια», λες και δεν υπάρχουν ρόδες σε άλλα οχήματα ή σε άλλα έπιπλα και κατασκευές…

   Η λέξη αναφέρεται σε μια κατάσταση του νου. Μια κατάσταση του νου είναι κάτι, που οποιοσδήποτε άνθρωπος μπορεί να βιώσει. Δεν έχει σχέση με καμία εποχή και κανέναν τόπο. Σίγουρα θα υπάρχει και κάποια ανάλογη αρχαία Ελληνική λέξη, αν και ακόμα δεν έχω καταφέρει να τη βρω.

2. Ενσυνειδητότητα σημαίνει να κοιτάω κάτι, χωρίς να σχηματίζω «απόψεις» ή «ιδέες» για αυτό. Απλά κοιτάω και βιώνω. Ο νους δεν δημιουργεί κάτι πάνω σε αυτό που βλέπω.

   Είναι μια στωική στάση που διατηρούμε σχετικά με τον κόσμο γύρω μας. Αυτή την στάση, καλούμαστε να την εκτείνουμε όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στις αισθήσεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας.

   Το πετυχαίνουμε αυτό εξετάζοντας πολύ προσεκτικά τη διαδικασία που γεννιέται μέσα μας (στον ψυχισμό μας ή στο νου μας όπως λέμε), αμέσως μετά από την πρώτη επαφή μας με κάποιο από τα παραπάνω στοιχεία. Νιώθουμε για παράδειγμα «ανησυχία». Τι συμβαίνει μετά; Αντιδράσεις, νέες σκέψεις, νέα συναισθήματα, κ.λπ..

   Παρατηρούμε την αλυσίδα της δημιουργίας. Αναγνωρίζουμε τη σειρά των φαινομένων. Διαχωρίζουμε κάθε δημιουργία από την άλλη. Κάθε μία έχει τα δικά της στοιχεία και χαρακτηριστικά.

   Παρεμπιπτόντως, όλα αυτά είναι καθαρό «Αζίζ» για όποιον παρακολουθεί τα κείμενά μου ξέρει για τι πράγμα μιλάω.

3. Ο διαλογισμός λοιπόν δεν είναι κάτι που κάνουμε. Είναι μια κατάσταση του νου. Είναι ο τρόπος που κοιτάμε τον κόσμο. Ως εκ τούτου, το να λέμε «κάθομαι να κάνω διαλογισμό» για παράδειγμα μια ώρα, είναι κατανοητό στην αρχή, αλλά δείχνει ότι ακόμα δεν είμαστε εξοικειωμένοι με το αντικείμενο.

   Για να το καταλάβουμε, θα κάνουμε ένα παράδειγμα. Ας πούμε ότι θέλουμε να υιοθετήσουμε μια υγιεινή διατροφή. Καθόμαστε μια ώρα κάτω και εστιάζουμε σε αυτή τη σκέψη. Μετά σηκωνόμαστε και συνεχίζουμε τη ζωή μας, χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε. Πόσο πιθανό είναι να φάμε υγιεινά τώρα;!

   Το ίδιο πράγμα ισχύει και με τον διαλογισμό. Το να κάνουμε «κάποιο διαλογισμό», σαν μια «δραστηριότητα», ενώ μετά συνεχίζουμε την «κανονική μας ζωή», δεν σημαίνει κάτι.

   Ουσιαστικά δεν κάνουμε διαλογισμό. Ο διαλογισμός έχει σημαντικά κέρδη, πολύ πέρα από αυτά που μέχρι σήμερα έχει αποκαλύψει η επιστημονική έρευνα. Έχει όμως νόημα και ουσία, όταν τον διατηρούμε όλη τη μέρα. Είπαμε ότι διαλογισμός είναι μια κατάσταση του νου.

   Έτσι, καλούμαστε να ζήσουμε τη ζωή μας, κάθε απλό καθημερινό πράγμα όπως τις δουλειές στο σπίτι, την επαφή μας με άλλους ανθρώπους (οικογένεια, σύντροφο, συνεργάτες, κ.λπ..), όλα αυτά την ίδια στιγμή που διατηρούμε στο νου μας την κατάσταση του διαλογισμού.

   Αυτό είναι διαλογισμός!

   Θα τολμήσω να πω ότι ο διαλογισμός ως «δραστηριότητα», σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, έχει κάποια οφέλη στην αρχή, για ανθρώπους που δεν είναι εξοικειωμένοι, αλλά χωρίς την σωστή κατανόηση των παραπάνω, τελικά γίνεται άλλη μια πλάνη για τον ασκούμενο!

   Ξέρω αμέτρητους «προχωρημένους ασκούμενους» στο «διαλογισμό», που στην κανονική τους ζωή και τις καθημερινές τους δραστηριότητες δεν έχουν κανένα κέρδος… Είναι κρίμα πιστεύω.

Όταν αυτά είναι κατανοητά από το άτομο και τα εφαρμόζει στη ζωή του, τότε μπορεί να πετύχει τον διαχωρισμό.

Αυτό είναι το πρώτο ορόσημο.

Πως Γίνεται ο Διαχωρισμός

Η βασική ιδέα του διαχωρισμού είναι:

«Αυτό είναι αυτό, εγώ είμαι εγώ. Είμαστε ξεχωριστά πράγματα»

ή

«Αυτό είναι εκεί, εγώ είμαι εδώ. Εφόσον το “κοιτάω” υπάρχει απόσταση, άρα είμαστε ξεχωριστοί»

ή

«Από τη στιγμή που εγώ κοιτάω αυτό, υπάρχει απόσταση και είμαστε ξεχωριστά πράγματα»

Σε όλες τις παραπάνω φράσεις, το «αυτό» είναι το συναίσθημα που νιώθουμε, η σκέψη που σκεφτόμαστε, κ.λπ..

Το άτομο, όπως και αν ακούγεται, δεν είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματά του.

Ίσως αναρωτηθείς «τότε, τι είναι;». Ενώ εύκολα θα μπορούμε να απαντήσουμε, είναι απείρως καλύτερο καθένας να το ανακαλύψει μόνος του. Είναι σημαντικό να φτάσει κανείς από μόνος του σε αυτή την απάντηση.

Θα λειτουργήσει θετικά, επειδή ξεσκεπάζει ένα μεγάλο ψέμα. Αυτό το ψέμα έχει δημιουργήσει μια σύγχυση. Όλοι έχουμε αυτή τη σύγχυση. Την αποκτούμε τους πρώτους μήνες της ζωής μας. Αν δεν υπήρχε σύγχυση, αν δεν ήταν αλήθεια, δε θα είχε τόσο θετική επίδραση.

–

Όταν διαχωριστούμε από ένα συναίσθημα ή μια ιδέα που εμφανίστηκε μέσα μας θα ανακαλύψουμε μερικά πολύ ενδιαφέροντα πράγματα:

1. Αφού δεν είμαστε αυτό (π.χ. το συναίσθημα), δεν οφείλουμε «σώνει και καλά» να κάνουμε κάτι για αυτό. Δεν χρειάζεται να υπακούσουμε αυτό που μας λέει να κάνουμε. Δεν «πρέπει» να μιλήσουμε «ως αυτό». Δεν έχει κάτι το ιερό ή το «σωστό» ή το «υποχρεωτικό», απλώς και μόνο επειδή εμφανίστηκε. Ούτε κάτι λάθος, ούτε τίποτα. Είναι απλώς ένα συναίσθημα και τίποτα περισσότερο ή λιγότερο.
2. Αφού δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι συγκεκριμένο, μπορούμε να επιλέξουμε να κάνουμε οτιδήποτε. Αυτό που έχει σημασία εδώ είναι η έννοια της επιλογή. Έχουμε επιλογή. Σταματάμε να αντιδράμε αυτόματα… μπορούμε να επιλέξουμε. Αντί για αντίδραση, έχουμε απόκριση λοιπόν. Αυτό σημαίνει αυτοβουλία… σημαίνει ελευθερία. Συγκεκριμένα, πνευματική ελευθερία.
3. Οι επιθυμίες και οι ανάγκες μας αποδυναμώνονται. Κάποιες από αυτές εξαφανίζονται, με την έννοια ότι ανακαλύπτουμε πως είμαστε πλέον ελεύθεροι από οποιαδήποτε εσωτερική πίεση να τις κυνηγήσουμε. Μπορούμε να το κάνουμε, μπορούμε και να μην το κάνουμε.

Η Πρόκληση που Θα Αντιμετωπίσουμε

Οι περισσότεροι άνθρωποι δοκιμάζουν την διαδικασία του διαχωρισμού πρώτα σε στοιχεία που τους ενοχλούν. Διαλέγουν ένα αρνητικό συναίσθημα ή μια ενοχλητική σκέψη.

Όταν προχωράνε και διαχωρίζονται από πολλά τέτοια ενοχλητικά συναισθήματα και σκέψεις, είναι φυσικό να εμφανιστούν άλλα, πιο ευχάριστα συναισθήματα και σκέψεις.

Σε αυτό το σημείο κάποιοι άνθρωποι μπερδεύονται.

Αναρωτιούνται αν πρέπει να διαχωριστούν ή όχι.

Η απάντηση είναι «ναι». Πρέπει να διαχωριστούν και από τα καλά συναισθήματα… και από τις καλές σκέψεις. Το «καλό» και το «ευχάριστο» αποτελούν για το πνεύμα εξίσου παγίδευση. Να τονίσω εδώ, πως δεν εννοώ ότι υπάρχει κάτι μεμπτό στα καλά συναισθήματα, όπως η αγάπη ή μια θετική σκέψη.

Ο διαχωρισμός μας βοηθάει να ξεδιαλύνουμε μια σύγχυση σχετικά με το τι είμαστε. Όσο περισσότερο κάνουμε αυτή τη διαδικασία, τόσο ξεδιαλύνει η σύγχυση.

Ενώ είναι φυσιολογικό να μην θέλουμε να είμαστε κάτι που μας ενοχλεί, δεν αισθανόμαστε το ίδιο αρχικά και για τα πιο ευχάριστα πράγματα. Ωστόσο, δεν είμαστε ούτε αυτά τα πράγματα. Δεν υπάρχει λόγος να ζούμε σε αυτή την αυταπάτη.

Οι άνθρωποι ανησυχούν ότι αν δεν είναι ούτε τα καλά πράγματα, τότε δεν ξέρουν τι θα είναι. Πιστεύουν ότι αν δεν είναι ούτε τα καλά, ούτε τα κακά, τότε δεν είναι τίποτα…

Αυτό δεν ισχύει προφανώς.

Αυτό πηγάζει από την άγνοια που έχει σχηματιστεί μέσα μας σχετικά με το τι πραγματικά είμαστε. Άγνοια, σύγχυση… είναι έννοιες της ίδιας φύσης.

Σου ζητάω να μην φοβάσαι.

Δεν μπορείς να πληγωθείς από αυτή τη διαδικασία.

Αυτός ο φόβος που μπορεί να αισθανθείς, είναι απλώς μια αυταπάτη του νου… μια σκιά χωρίς πραγματική υπόσταση, που δεν μπορεί να σε βλάψει.

Ο διαχωρισμός δεν γίνεται ώστε κάποιος να μείνει μόνιμα και για πάντα διαχωρισμένος και να μην κάνει τίποτα. Όχι όχι… Δεν είναι αυτός ο σκοπός.

Ο σκοπός είναι, να έχουμε επίγνωση ότι δεν είμαστε αυτά τα πράγματα και να διαλέγουμε ελεύθερα, χωρίς να αισθανόμαστε υποχρεωμένοι στο ένα ή το άλλο.

Δεν είναι αυτό πνευματική ελευθερία άλλωστε;

Επίλογος

Η κόλαση ξεκινάει από μέσα μας. Ξεκινάει από την άγνοια και τη σύγχυση. Η άγνοια και η σύγχυση έχει πολλές πλευρές. Ο διαχωρισμός, όπως αναπτύχθηκε σε αυτό το κείμενο, απευθύνεται σε μία από αυτές τις πλευρές.

Ενώ δεν λύνει τη σύγχυση που γεννάει τα βάσανά μας καθολικά και σε όλη της την έκταση, κάνει πολύ περισσότερα από όσα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε.

Δεν είναι τυχαίο που ονομάζεται και πρώτο ορόσημο.

–

–

Θυμήσου αυτό.

Είναι σπάνιο να βρεθεί κάποιος να σου μιλήσει για αυτά τα πράγματα, απλά και άμεσα.

Είναι ακόμα πιο σπάνιο να σου δίνεται ένα καθαρό μονοπάτι για να δουλέψεις.

Εσύ θα αποφασίσεις αν θα εκμεταλλευτείς αυτή την ευκαιρία ή αν θα την αγνοήσεις.

–

Αν το αποφασίσεις…

Θα σε δω στην άλλη πλευρά.