Αδράνεια είναι η δύναμη που συγκρατεί το σύμπαν ενωμένο. Κυριολεκτικά…! Χωρίς αυτή τη δύναμη τα πάντα θα καταστρεφόταν. Η ίδια, όμως, δύναμη είναι υπεύθυνη για όλες τις καταστροφικές μας συνήθειες, αλλά και την άρνηση για αλλαγή!

Αν με κάποιο τρόπο μπορούσαμε να πατήσουμε ένα διακόπτη και να κλείσουμε τη δύναμη της αδράνειας για μια στιγμή, το σύμπαν δε θα ήταν ποτέ ξανά ίδιο.

Ο Steve Jobs (Στιβ Τζομπς) είχε πει ότι «…ο θάνατος είναι ο προορισμός που όλοι μας μοιραζόμαστε. Κανένας δεν έχει ξεφύγει, ποτέ. Έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα, επειδή ο θάνατος είναι ίσως η πιο αποτελεσματική εφεύρεση της ζωής… Καθαρίζει οτιδήποτε παλιό και δημιουργεί χώρο για το καινούριο… Ο χρόνος μας είναι περιορισμένος, οπότε μην τον σπαταλάμε ζώντας τη ζωή κάποιου άλλου».

Στην φυσική, με τον όρο «αδράνεια» χαρακτηρίζουμε τη δύναμη των σωματιδίων να αντιστέκονται στην αλλαγή της κινητικής τους κατάστασης. Η αδράνεια αντιστέκεται στην θερμική και την κινητική ενέργεια που δημιουργείται από τα κινούμενα σωματίδια. Αν μπορούσαμε να αφαιρέσουμε εντελώς αυτή την κίνηση, η θερμοκρασία των σωματιδίων θα πέσει στους −273.15 °C, δηλαδή αυτό που ονομάζουμε ως το απόλυτο μηδέν.

Κάποιοι φιλόσοφοι, κατά την ενασχόλησή τους με τον ανθρώπινο ψυχισμό και τις πνευματικές μας διεργασίες, έχουν δοκιμάσει να χρησιμοποιήσουν την γνώση μας για τους φυσικούς νόμους και την υλική πραγματικότητα. Δεν είναι ότι πιο συνηθισμένο, αλλά βρίσκω αρκετά ενδιαφέρουσα (και χρήσιμη!) μια τέτοια διαδικασία. Υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να το κάνουμε αυτό…

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ

Αυτός που διατύπωσε για πρώτη φορά το νόμο της αδράνειας, στη σύγχρονη εκδοχή του, ήταν ο Isaac Newton (Ισαάκ Νεύτων). Πρόκειται για τον πρώτο νόμο της κίνησης και ένα βασικό αξίωμα της Φυσικής.

Η αδράνεια αναφέρεται στην αντίσταση για αλλαγή. Πιο συγκεκριμένα, αντίσταση στην αλλαγή της κινητικής κατάστασης. Εκδηλώνεται τόσο στα φυσικά αντικείμενα όσο και στο νου των ανθρώπων.

Αυτό που μας εμποδίζει να σηκωθούμε το πρωί από το κρεβάτι (ξέρω πως είναι να θες να κοιμηθείς λίγο ακόμα), είναι το ίδιο πράγμα που εμποδίζει ένα σώμα που κινείται στον κενό χώρο να αλλάξει πορεία ή ταχύτητα χωρίς παρέμβαση.

Για να σηκωθούμε και να κάνουμε όσα πρέπει να κάνουμε (π.χ. τις 8 Πρωινές Ρουτίνες μας) πρέπει να εφαρμόσουμε τη Δύναμη της Θέλησης, την οποία θα μετατρέψουμε σε κίνηση και δράση.

Μαθαίνουμε τη δύναμη της αδράνειας από πολύ νωρίς στη ζωή μας. Όλοι μας γνωρίζουμε ότι θέλει προσπάθεια για να μετακινήσουμε ένα αντικείμενο, να σηκώσουμε ένα αντικείμενο ή να σταματήσουμε κάτι που κινείται.

Τα διαστημόπλοια ξοδεύουν τα περισσότερα από τα καύσιμά τους για να βγουν από την ατμόσφαιρα της Γης και να ξεφύγουν από τη δύναμη της βαρύτητας που τα έλκει προς τα κάτω. Μετά, στον κενό χώρο, χρειάζεται ελάχιστη δύναμη για να αλλάξει η ταχύτητα και η πορεία τους. Ωστόσο, εφόσον καμία άλλη δύναμη δεν ασκείται πάνω τους, χρειάζονται έστω κάποια μικρή δύναμη για να παρουσιάσουν οποιαδήποτε αλλαγή.

Όταν ξεκινάμε ένα αμάξι, χρειάζεται αρκετή προσπάθεια από τη μηχανή (και αρκετά καύσιμα) για να αρχίσει να κινείται. Μόλις έχουμε αυξήσει ταχύτητα και πατάμε τα φρένα, το αμάξι δεν σταματάει αμέσως, επειδή η δύναμη της αδράνειας το εμποδίζει να αλλάξει αμέσως κινητική κατάσταση.

Ο Ισαάκ Νεύτων ανέπτυξε την σχετική θεωρία πάνω στην εργασία του Galileo Galilei (Γαλιλαίου Γαλιλέι). Σε επιστολή του  προς τον Francesco Ingoli (Φραγκίσκο Ινγκόλι) το 1624, ο Γαλιλαίος διατυπώνει τις αρχές της αδράνειας:

Σου επισημαίνω ότι, αν τα φυσικά σώματα διαθέτουν από τη Φύση οποιαδήποτε κίνηση, αυτή πρέπει να είναι η «κυκλική κίνηση», ενώ είναι αδύνατο να έχει δώσει την ιδιότητα της «ευθείας κίνησης». Διαθέτω πολλές ενδείξεις για αυτόν τον ισχυρισμό, αλλά για τώρα αρκεί μόνο αυτή που θα σου αναφέρω ευθύς.

Εκτιμώ ότι τα μέρη του σύμπαντος βρίσκονται ήδη στην σωστή τους θέση, έτσι ώστε κανένα να μην βρίσκετε διαφορετικά από ότι η Φύση και ο Θεός ήθελαν. Ως εκ τούτου, αν τα μέρη όλα είναι ήδη στην σωστή τους θέση, καμία ανάγκη για απομάκρυνσή τους δεν χρειάζεται. Η κυκλική κίνηση, τα συγκρατεί εντός του ίδιου χώρου, ενώ η ευθεία κίνηση παραβιάζει την διάταξη του σύμπαντος χώρου και απομακρύνει τα πράγματα από την σωστή τους θέση. Μόνον αν υπάρξει βίαιη διαταραχή της σωστής διάταξης  δημιουργείται και η ανάγκη για ευθεία κίνηση, πίσω προς την σωστή θέση.

Το 1786, ο Immanuel Kant (Iμμάνουελ Καντ) (1724 – 1804) συνεισφέρει με την εξής δήλωση: Όλες οι αλλαγές της κίνησης έχουν μια εξωτερική αιτία. Πιο συγκεκριμένα, κάθε σώμα παραμένει στην κατάσταση ακινησίας ή κίνησης προς την ίδια κατεύθυνση και με την ίδια επιτάχυνση αν δεν επηρεαστεί από οποιαδήποτε εξωγενή αιτία, ώστε να διαταραχθεί η κατάστασή του. Αυτός ο νόμος της μηχανικής μπορεί να ονομαστεί μονάχα ως Νόμος της Αδράνειας.

Μέσα από αυτές τις σύντομες αναφορές, ελπίζω ότι έχουμε καταλάβει καλύτερα τι ακριβώς σημαίνει αδράνεια και πως εμφανίζεται.

Διάβασε το επόμενο μέρος